کاربرد قطره هماتروپین + عوارض و دستورات مصرف هماتروپین

عوارض و نحوه عمکلرد قطره هماتروپین

• اشکال دارویی :قطره
• رده درمانی: داروهای آنتی کولینرژیک .

اطلاعات دیگر 

• طبقه بندی فارماکولوژیک:آنتی کولینرژیک.
• طبقه بندی درمانی:فلج کننده جسم مژگانی، گشادکننده مردمک چشم.
• طبقه بندی مصرف در بارداری :رده ‏C‏

شکل قطره ی هماتروپین

"هماتروپین یک داروی آنتی کولینرژیک چشمی با ساختار آمین نوع چهارم است که دارای اثرات میدریاتیک (گشاد کننده مردمک) و سیکلوپلژیک (فلج کننده عضلات مژگانی) است که جهت معاینه، جراحی و شرایط خاص چشمی مانند uveitis به کار می رود"

موارد استفاده قطره هماتروپین 

از هماتروپین برای اندازه گیری میزان خطای انکساری در چشم استفاده می شود و در درمان التهاب عنبیه، جسم مژگانی و مشیمیه نیز کاربرد دارد. از این دارو برای کمک به افزایش قد رت بینایی در افراد مبتلا به حباب های محوری عدسی استفاده می شود. همچنین برای گشادکردن مردمک، قبل یا بعد از عمل جراحی از هماتروپین استفاده می شود.

مقدار مصرف قطره هماتروپین

• بزرگسالان

رفرکشن سیکلوپلژیک ( جهت اعمال تشخیصی) :

1 تا 2 قطره از فراورده 2 یا 1 قطره از فراورده 5 درصد دقیقا قبل از پروسه درمانی در چشم چکانده شود. در صورت نیاز هر 5 تا 10 دقیقه تکرار شود.

Uveitis

1 تا 2 قطره از فراورده 2 یا 5 درصد 2 تا 3 بار در روز در چشم چکانده شود. در صورت لزوم فواصل می تواند هر 3 تا 4 ساعت باشد.

• کودکان

رفرکشن سیکلوپلژیک ( جهت اعمال تشخیصی) :

1 قطره از فراورده 2% دقیقا قبل از پروسه تشخیصی در چشم چکانده شود. در صورت نیاز هر 10 دقیقه تکرار شود .

Uveitis

1 قطره از فراورده 2%, 2 تا 3 بار در روز .

مکانیسم اثر :‏

هماتروپین یک داروی آنتی کولینرژیک است که پاسخ عضله اسفنکتر عنبیه و عضله تطابق دهنده جسم مژگانی را نسبت به ‏تحریک ناشی از استیل کولین مهار می کند و با توجه به عدم مهار تحریک آدرنرژیک، موجب گشاد شدن مردمک (میدریاز) و ‏فلج تطابق (سیکلوپلژی) می شود.

فارماکودینامیک

این داروی آنتی کولینرژیک با اثر گذاری روی عضلات اسفنکتری چشم موجب اتساع مردمک و از بین رفتن تطابق می شود.

فارماکوکینتیک

جذب:حداکثر اثر دارو طی 60-40 دقیقه حاصل می شود.

پخش:مشخص نیست.

متابولیسم:مشخص نیست.

دفع:اثرات این دارو طی 3-1 روز از بین می رود. ‏

قطره چشمی هماتروپین

مصرف در سالمندان

" این دارو در سالخوردگان باید با احتیاط تجویز شود، زیرا احتمال وجودگلوکوم تشخیص داده نشده و ‏افزایش حساسیت به اثرات هماتروپین وجود دارد "

مصرف در کودکان

" این دارو در کودکان و نوزادان باید با احتیاط تجویز شود. افزایش احتمال حساسیت در کودکان مبتلا ‏به سندرم داون، فلج اسپاسمی یا صدمات مغزی وجود دارد "

نکاتی که قبل از مصرف هماتروپین باید در نظر گرفته شود

به منظور حصول اطمینان از اینکه قطره چشم هماتروپین برای بیماری شما مناسب می باشد قبل از تجویز پزشک باید از موارد زیر مطلع باشد:

• در صورتی که تاکنون به هر نوع قطره چشمی حساسیت داشته اید.

• در صورتی که از لنزهای چشمی استفاده می کنید.

• در صورتی که میزان فشار درون چشم بالا دارید ( آب سیاه ).

• در صورتی که حامله هستید و یا به نوزاد خود شیر می دهید.

• اگر در حال حاضر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمام داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویز شده است و چه بدن تجویز پزشک آن را مصرف می کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.

موارد منع مصرف و احتیاط

موارد منع مصرف : حساسیت مفرط نسبت به آلکالوئیدهای بلادونا (مانند آتروپین ) یا هر یک از اجزای دارو، گلوکوم با ‏زاویه باریک.

موارد احتیاط: زیادی فشار خون ، بیماری قلبی یا افزایش فشار داخل چشم. ‏

تداخل دارویی قطره چشم هماتروپین

ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. دوز دارو مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.

عوارض جانبی

ادم , تهوع , سردرد , استفراغ , تاری دید , حساسیت به نور , تحریک موضعی , تاکیکاردی , واکنش های آلرژی ک , کراتیت , سفتی عضلات , خشکی دهان و بینی , اختلالات رفتاری , رنگ پریدگی , اغتشاش سیستم عصبی مرکزی , افزایش فشار داخل چشم , سوزش چشم , درماتیت اگزماتوئید ,احتقان عروقی

مسمومیت و درمان :‏

تظاهرات بالینی: پوست خشک و برافروخته، خشکی دهان، تاری دید، آتاکسی، اختلال تکلم، توهمات، تاکی کاردی و کاهش ‏صداهای روده ای.

درمان:بلع اتفاقی دارو با ایجاد استفراغ یا مصرف ذغال فعال درمان می شود. با تجویز فیزوست یگمین می توان فعالیت ‏آنتی کولینرژیک هماتروپین را در موارد مسمومیت شدید خنثی کرد. برای درمان تاکی آریتمی علامت دار که به فیزوستیگمین ‏پاسخ نداده است، می توان از پروپرانوول استفاده نمود. ‏

هماتروپین چه عوارضی دارد ؟

هشدارها

• در بیماران مبتلا به کراتوکونوس (قوز قرنیه) قبل از مصرف دارو به علت اثرات میدریاتیک دارو با پزشک مشورت شود و بر اساس سود و ضرر دارو برای بیمار تصمیم گیری شود.
• در بیماران سندرم داون و کودکانی که آسیب مغزی دارند باید با احتیاط مصرف شود.
• درصورت ایجاد واکنش های افزایش حساسیت مصرف دارو باید قطع شود.
• مصرف دارو به مدت طولانی در افراد مسن , کودکان یا سایر گروه های حساس ممکن است باعث ایجاد عوارض آنتی موسکارینی سیستمیک شامل اضطراب , هذیان و حتی کما شود. در موارد بروز اثرات سیستمیک می توان از داروی فیزوستیگمین به عنوان آنتی دوت (پادزهر) استفاده کرد.
• میدریاز حاصل از این دارو ممکن است باعث افزایش خفیف فشار داخل چشم شود.
• قبل از مصرف دارو لنزهای تماسی باید خارج شوند.

ملاحظات اختصاصی

1- هماتروپین ممکن است موجب بروز نشانه های مسمومیت شبیه به آتروپین سولفات، مانند خشکی شدید دهان و تاکی کاردی، شود. 2- این دارو مصرف سیستمیک ندارد.

3- بیمار ممکن است ترس از نور داشته باشد. استفاده از عینک های آفتابی ناراحتی بیمار را به حداقل می رساند.

توصیه های دارویی هماتروپین

1. تا 2 ساعت پس از گشاد شدن مردمک چشم توسط این دارو باید از رانندگی خودداری کرد.

2. در صورت بروز تاری دید و افزایش حساسیت چشم ها بیش از 3 روز، باید مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه نمود.

دارو های هم گروه هماتروپین

• Atropine Sulfate-Ophthalmic
• Cyclopentolate
• Dipivefrine
• Tropicamide-Ophthalmic

دارو های هم گروه هماتروپین

نحوه نگه داری قطره چشم هماتروپین

• تمام داروها را دور از دسترس کودکان نگه دارید.

• دارو را در جایی خنک، خشک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم آفتاب نگه دارید.

• قطره های چشمی پس از باز شدن به مدت چهار هفته قابل استفاده هستند. پس از سپری شدن این مدت بطری دارو را دور بریزید. هرگز داروی باقی مانده را برای استفاده های آتی نگه ندارید. این امر به جلوگیری از عفونت های چشمی کمک می کند.

منبع:نمناک